Emocje w inteligencji?

Czy jesteś w stanie rozpoznać odczuwane przez Ciebie emocje? Czy potrafisz nad nimi zapanować, nie dając im przejąć kontroli nad Tobą? Czy jesteś w stanie zauważać i rozumieć emocje innych oraz skutecznie na nie reagować?

Inteligencja emocjonalna jest jednym z najważniejszych aspektów naszej osobowości. 

Czym właściwie jest? Czy rozwija się samoistnie, czy możemy wspierać jej rozwój? Jakie ma znaczenie w naszym życiu i funkcjonowaniu? Zapraszamy do wysłuchania naszego podcastu, którego tematem przewodnim jest rozwój inteligencji emocjonalnej i jej wpływ na sukcesy osobiste i zawodowe.

Inteligencja emocjonalna, określana jest jako zdolność rozpoznawania, rozumienia oraz zarządzania emocjami, zarówno własnymi, jak i innych ludzi. Termin ten do psychologii, wprowadziło dwóch amerykańskich badaczy w 1990 roku.-Peter Salovey i John Mayer. Jednak psychologiem, który w swoich publikacjach najczęściej poruszał zjawisko inteligencji emocjonalnej i jej wielowymiarowości, był Daniel Goleman, według którego inteligencja emocjonalna jest swego rodzaju trzonem psychiki każdego człowieka i w pewnym sensie determinuje charakter, na który składa się pięć głównych cech.

Są to:  

Po pierwsze; samoświadomość – zdolność do rozpoznawania swoich emocji i ich wpływu na myślenie oraz zachowanie, a także zdolność do dostrzegania swoich mocnych i słabych cech,

Po drugie; samoregulacja – czyli zdolność do kontrolowania impulsów, np. zdolność do uspokajania własnych emocji, efektywnego zarządzania nimi w celu podejmowania bardziej świadomych i adekwatnych a co za tym idzie, lepszych dla naszego funkcjonowania i samopoczucia, decyzji. Osoby cechujące się wysokim poziomem inteligencji emocjonalnej potrafią zarządzać intensywnością przeżywanych emocji. Jest to umiejętność powiedzenia ‘’nie’’ swoim myślom. 

Po trzecie; motywacja – zdolność dostosowywania własnych emocji do wyznaczonych sobie celów, determinacja do pokonywania trudności i nastawienie na poszukiwanie rozwiązań, 

Po czwarte; empatia – umiejętność współodczuwania, rozumienia emocji innych ludzi i odpowiednie reagowanie na nie. Zdolność do rozumienia emocji innych, skutecznie ułatwia nawiązywanie relacji. Osoby przejawiające wysoki poziom empatii unikają szufladkowania, stereotypowych i powierzchownych konstruktów wpływających na oceny wobec innych,

I po piąte; umiejętności społeczne – zdolność do nawiązywania i utrzymywania relacji z innymi a także umiejętność adekwatnego pełnienia ról społecznych. Jest to także umiejętności związane z efektywną komunikacją, asertywnością, umiejętnością podejmowania współpracy a także otwartością w stosunku do innych, 

W jaki sposób rozwija się inteligencja emocjonalna i czy w jakiś sposób jesteśmy w stanie ją doskonalić? 

Rozwój inteligencji emocjonalnej, choć ma swoje biologiczne uwarunkowania, jest procesem który trwa przez całe życie i może być wspierany przez doświadczenia życiowe, edukację oraz terapię. Dlatego też istnieje możliwość, aby świadomie pracować nad jej rozwojem i doskonaleniem. 

W jaki sposób?

1. Praktykuj samoświadomość – spędzaj codziennie chwilę na refleksji nad swoimi emocjami. Zastanów się, co czujesz w danym momencie i dlaczego.

1. Ćwicz empatię – staraj się zrozumieć punkt widzenia innych. Zadaj pytania, słuchaj aktywnie i próbuj wczuwania się w uczucia innych.
2. Ucz się zarządzać emocjami – wypróbuj techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy oddechowe ćwiczenia, które pomogą Ci lepiej kontrolować stres i emocje.
3. Rozwijaj umiejętności społeczne – angażuj się w różnorodne interakcje społeczne. Ucz się komunikacji asertywnej i rozwiązywania konfliktów.

Rozwijanie inteligencji emocjonalnej jest procesem, który przynosi korzyści nie tylko nam samym, ale również osobom w naszym otoczeniu, prowadząc do zdrowszych relacji i większej satysfakcji z życia.

W jaki sposób poziom inteligencji emocjonalnej jest związany z odnoszonymi przez nas sukcesami osobistymi i zawodowymi? 

Zacznijmy od sfery osobistej

Inteligencja emocjonalna jest jednym z głównych konstruktów mających wpływ na codzienne życie każdego z nas; wpływa na efektywne kierowanie własnymi emocjami i poczucie satysfakcji. Odgrywa kluczową rolę w naszych interakcjach społecznych. Inteligencja emocjonalna i jej komponenty sprawiają, że jesteśmy w stanie w sposób skuteczny poradzić sobie z wyzwaniami życiowymi. Osoby cechujące się wysokim jej wskaźnikiem, są dobrze zorganizowane, potrafią efektywnie wykorzystywać swoje zasoby, tym samym kompensując deficyty. Wpływa także znacznie na obszary funkcjonowania społecznego w kontekście nawiązywania, budowania relacji i umiejętności jej utrzymania; znaczenie tu mają przede wszystkim; popularność, wrażliwość oraz otwartość na innych ludzi i doświadczenia. Osoby z wysoko rozwinięta inteligencją emocjonalną, z racji na łatwość współodczuwania, trafnej interpretacji perspektywy innych osób jak i spostrzegania emocji, częściej są w stanie nawiązywać bliskie intymne relacje i utrzymywać długotrwałe bliskie związki. Inteligencja emocjonalna wpływa także na poziom odczuwanego stresu, skutecznie go obniżając. Wpływa również na to, w jaki sposób postrzegamy samych siebie, tym samym usprawniając powrót do równowagi psychicznej po niepowodzeniach życiowych i negatywnych wydarzeniach. 

A jak wpływa w kwestiach zawodowych?

Osoby o wysokim jej poziomie są zazwyczaj lepiej przystosowane do pracy w zespołach, skuteczniej zarządzają konfliktami i osiągają sukcesy jako liderzy. Ponadto, inteligencja emocjonalna pomaga w radzeniu sobie ze stresem i przeciwdziałaniu wypaleniu zawodowemu. Inteligencja emocjonalna pomaga w radzeniu sobie ze stresem i presją, które często występują w środowisku zawodowym. Osoby potrafiące zidentyfikować i zarządzać swoimi emocjami są w stanie lepiej radzić sobie z wyzwaniami, co może wpływać na ich osiągnięcia zawodowe. Wpływa na podejmowanie decyzji. Osoby z rozwiniętą inteligencją emocjonalną, często podejmują bardziej przemyślane decyzje, uwzględniając nie tylko logiczne analizy, ale także emocjonalne aspekty sytuacji. W kontekście przywództwa, liderzy z wysoką IE potrafią inspirować i motywować swoich pracowników, co przekłada się na lepsze wyniki zespołu i organizacji. Świat biznesu jest dynamiczny, a zmiany są nieuniknione. Osoby z rozwiniętą inteligencją emocjonalną są często bardziej elastyczne i otwarte na zmiany, co pozwala im lepiej dostosować się do nowych warunków i szans, co z kolei sprzyja osiąganiu sukcesów zawodowych. Osoby z wyższą inteligencją emocjonalną zazwyczaj odczuwają większe zadowolenie z pracy. Lepsze relacje z współpracownikami, umiejętność zarządzania stresem oraz wyższa motywacja do działania przyczyniają się do ogólnego poczucia spełnienia zawodowego. 

Z wielu badań wynika, że osoby z wysoką inteligencją emocjonalną osiągają większe sukcesy w życiu osobistym i zawodowym. Ich umiejętności społeczno-emocjonalne przyczyniają się do bardziej satysfakcjonujących relacji, lepszego samopoczucia oraz osiągania celów. W związku z tym rozwijanie inteligencji emocjonalnej staje się ważnym elementem osobistego rozwoju i edukacji.

Sylwia Krajewska – psycholog, Wicedyrektor ds. Edukacji

Projekt jest realizowany dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022-2033.