Pokolenie Z w Polsce: Kim są i jak zmieniają nasze społeczeństwo?

Pokolenie Z – rocznik 1997 i później – dorastało w świecie, który przestał być czarno-biały. To pokolenie, które miało smartfona w ręku zanim nauczono ich pisać na klawiaturze, które nie zna innego świata niż ten, w którym zawsze coś się dzieje i nic nie jest oczywiste. Wchodzą w dorosłość z przekonaniem, że mogą wszystko, ale wcale nie muszą robić tego na zasadach, które znaliśmy. Bo dlaczego mieliby? Przecież świat się zmienia, zmieniają się i oni. A my? My ich obserwujemy – czasem zachwyceni, czasem zdezorientowani, ale nie możemy ich zignorować. Oni właśnie zmieniają naszą rzeczywistość.

Kim są i co ich napędza?

Pokolenie Z w Polsce jest najbardziej zróżnicowaną generacją w historii. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to pokolenie „bez jednego głosu” – bo co łączy osoby, które przeżywają pandemię, z tymi, które dorastają w poczuciu niestabilności finansowej i globalnych kryzysów klimatycznych? Okazuje się, że bardzo dużo. Zdecydowana większość młodszych Polaków (79%) mówi, że nie boi się wprowadzać zmian w swoim życiu, nawet jeśli oznacza to wyjście ze strefy komfortu. To pokolenie, które doświadczyło globalnych kryzysów, pandemii i zmiany klimatu, ale nie pozwala się zdominować strachowi. Właśnie dlatego młodsze pokolenia są bardziej otwarte na zmiany i gotowe działać w obliczu wyzwań.

Technologia – to ich naturalne środowisko. Dorastali w świecie, w którym smartfon nie jest tylko gadżetem, ale centralnym punktem każdego dnia. Prawie 100% Pokolenia Z korzysta z mediów społecznościowych, a większość z nich nie wyobraża sobie życia bez internetu. To narzędzie, które dla nich nie jest tylko rozrywką, ale także sposobem na zdobywanie wiedzy, angażowanie się w aktywizm i nawiązywanie międzynarodowych relacji. W Polsce aż 70% młodych ludzi uważa internet za główne źródło informacji.

Jednak ten „smartfonowy” świat stawia też przed nimi wyzwania. To oni muszą zmagać się z nadmiarem informacji, presją społeczną związaną z obecnością w mediach społecznościowych, a także z wyzwaniami związanymi z psychiką – jak np. rosnącym problemem zdrowia psychicznego, które stało się jednym z najważniejszych tematów w ich życiu. Problemy takie jak depresja, lęki, a także uzależnienie od mediów społecznościowych to codzienność, z którą muszą się zmagać. Z badań wynika, że ponad 40% młodych Polaków wskazuje na problemy ze zdrowiem psychicznym jako jedno z najważniejszych wyzwań współczesnych czasów.

Wartości: Ekologia, równość, wolność

Pokolenie Z w Polsce nie przyjmuje świata takim, jakim jest. Żyją w czasach, kiedy globalne kryzysy ekologiczne są na porządku dziennym, a społeczne nierówności są na widoku. Mówią jasno – albo coś zmienimy, albo nie będziemy mieli przyszłości. Ekologia jest ich priorytetem. 68% młodych Polaków przyznaje, że zmiana klimatu to dla nich największy problem XXI wieku. Pokolenie Z nie tylko mówi o ochronie środowiska, ale aktywnie uczestniczy w akcjach społecznych, protestach klimatycznych i wspiera marki, które podejmują odpowiedzialne decyzje. To oni tworzą i promują nowe podejście do konsumpcji, wybierając produkty ekologiczne i zrównoważone. To nie tylko kwestia mody – to odpowiedzialność, którą traktują bardzo poważnie.

Równość to kolejny temat, który nie daje im spokoju. Równość rasowa, płciowa, LGBTQ+ – te tematy są dla nich naturalne, to nie jest dla nich kwestia ideologii, a podstawowych praw człowieka. Pokolenie Z nie chce już słuchać wymówek, nie zgadza się na społeczny konserwatyzm i nie boi się wyrażać swojego zdania w tej kwestii. W Polsce, według badań, 77% młodych ludzi uważa, że osoby LGBTQ+ mają prawo do pełnej równości w każdym aspekcie życia. Większość młodych Polaków (69%) uważa, że równość płci jest fundamentem współczesnego społeczeństwa i nie ma miejsca na dyskryminację na tle płciowym.

Wolność to natomiast ich prawo – do bycia sobą, do zmiany świata, do wyrażania siebie w sposób, który wcześniej byłby nieakceptowany. Ich wolność to nie tylko prawo do swobodnej ekspresji, ale również sprzeciw wobec starych norm i hierarchii, które nie pasują do współczesnych realiów. Pokolenie Z nie chce być zamknięte w sztywnych ramach i oczekuje, że wszyscy – bez względu na różnice – będą traktowani na równi.

Jak podchodzą do pracy?

Pokolenie Z nie ma zamiaru godzić się na „system pracy”, który przez dziesięciolecia funkcjonował bez zmian. Praca to dla nich nie tylko sposób na zarabianie pieniędzy, ale także na realizowanie swoich pasji, wartości i potrzeby równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. W badaniach aż 56% przedstawicieli Pokolenia Z w Polsce wskazuje, że kluczowym czynnikiem przy wyborze pracy jest elastyczność godzin pracy i możliwość pracy zdalnej. To oni stawiają na jakość życia i szukają pracy, która pozwoli im na realizację swoich pasji. Nie chcą poświęcać całego życia pracy. Zamiast „pięciu dni w biurze” wolą elastyczny czas pracy, który pozwoli im łączyć obowiązki zawodowe z prywatnymi.

Freelancing, praca zdalna, przedsiębiorczość – to nowe podejście do kariery zawodowej, które przyciąga Pokolenie Z. Aż 72% młodych Polaków marzy o prowadzeniu własnej firmy. Chcą być niezależni, elastyczni i pełni kontroli nad własnym czasem. To oni stworzą nowy rynek pracy, który będzie bardziej dostosowany do ich wartości i stylu życia.

Zmiany w polityce i kulturze

Młodsze pokolenie nie boi się wyjść na ulicę, jeśli chodzi o ich wartości i przekonania. Protesty klimatyczne, marsze równości, akcje społeczne – to nie tylko słowa, to rzeczywistość, którą tworzą w Polsce. W zeszłym roku mieliśmy do czynienia z największymi protestami w historii Polski – a to Pokolenie Z wzięło w nich aktywny udział. To oni organizowali wydarzenia, nagłaśniali sprawy, które dla starszych pokoleń mogłyby być marginalne.

Pokolenie Z to również rewolucja kulturowa. Influencerzy, nowi liderzy opinii, stają się wzorcami do naśladowania, wyznaczając trendy i zmieniając sposób, w jaki konsumujemy media. To oni pokazali, że kultura i sztuka mogą być nowoczesne, dostępne i angażujące. Są także bardziej otwarci na różnorodność w sztuce, kulturze i rozrywce. Ich podejście do rozrywki jest bardziej inkluzywne i bardziej eksperymentalne.

Podsumowanie:

Pokolenie Z w Polsce to generacja, która nie zamierza czekać na zmiany – oni je tworzą. Są pewni siebie, gotowi do walki o lepszą przyszłość, świadomi wyzwań współczesnego świata. To oni będą wyznaczać trendy na rynku pracy, w kulturze, w edukacji. Ich wartości, ich sposób myślenia o pracy, życiu i społeczeństwie to zmiana, która już teraz wpływa na naszą codzienność. Dla nich nie ma granic – liczy się działanie, sens, autentyczność i równowaga. Musimy nauczyć się, jak w tej nowej rzeczywistości uczestniczyć. Bo jeśli ktoś może naprawdę zmienić świat, to właśnie oni.